2 bin 400 yıllık meydan ortaya çıkıyor! Aydın'da bulunuyor
Aydın’ın Germencik ilçesinde yer alan ve tarihi yaklaşık 2400 yıl öncesine uzanan Magnesia Antik Kenti'nde sürdürülen kazılarda, kentin en büyük meydanı olan agora, etkileyici şekilde ortaya çıkarılıyor.
Doğukan Şahin
Editor
Kazılar, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Görkem Kökdemir başkanlığında yürütülüyor.
2021 yılından bu yana sürdürülen çalışmalar, Zeus Tapınağı’nın da bulunduğu agorada yoğunlaşıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın "Geleceğe Miras Projesi" kapsamında yürütülen kazılar sırasında, büyük ölçüde korunan mimari yapılarla karşılaşılması heyecan uyandırıyor.
4 Metrelik Doldurucu Katmanın Altından Sağlam Yapılar Çıktı
Doç. Dr. Kökdemir, agora alanının geçmişte hem depremler hem de Büyük Menderes Nehri’nin taşkınları nedeniyle mil ve toprakla dolduğunu, bu dolgunun yaklaşık 4 metre yüksekliğe ulaştığını belirtti. Ancak bu tabakanın altından mimari elemanların büyük ölçüde sağlam olarak ortaya çıktığını söyledi.
Agora toplamda 25 bin metrekarelik bir alanı kaplıyor. Şu ana kadar bunun yaklaşık 10 bin metrekaresi kazılarak gün yüzüne çıkarıldı. Kökdemir, "Kazı alanının büyük bölümünde mermer döşemeler orijinal haliyle duruyor. Bu çok nadir rastlanan bir durum. Şu anda alanın neredeyse yarısı açığa çıkarıldı. Bundan sonraki etapta güneydeki stoalara, yani sütunlu galerilere doğru genişlemeyi planlıyoruz" dedi.
25 Bin Metrekarelik Antik Arşiv Gün Yüzüne Çıkıyor
Agoranın dört kenarını çevreleyen sütunlu galerilerde birçok odanın yer aldığını ifade eden Kökdemir, bu alanların antik dönemde devlet arşivi olarak kullanıldığını bildiklerini belirtti. Bugüne kadar Alman arkeologlar tarafından yalnızca iki küçük odada yapılan kazılarda yaklaşık 200 yazıt gün yüzüne çıkarılmıştı.
“Bu yapı tamamlandığında karşımızda 25 bin metrekarelik devasa bir arşiv alanı olacak,” diyen Kökdemir, Akdeniz Havzası’ndaki antik kentler arasında bu denli geniş ve iyi korunmuş bir agora örneğine çok az rastlandığını söyledi.
“Kentin Hafızası Bu Yapının İçinde Saklı”
Agoranın sadece alışveriş yapılan bir alan değil, aynı zamanda kentin ruhunu taşıyan bir merkez olduğunu vurgulayan Kökdemir, “Bu alan, bir nevi Magnesia’nın belleği. Geçmişe dair bilgiler burada saklı ve şimdi bunları geleceğe taşıyoruz. Burası devlet agorası, anıtsal bir kompleks. Kentin kalbi burada atıyor” ifadelerini kullandı.
Kazıların tamamlanmasıyla birlikte Batı Anadolu’nun tarihi geçmişine ışık tutacak çok sayıda yeni bilgiye ulaşılması bekleniyor.